Italië stuurt uitgeprocedeerde asielzoekers naar Albanië

Italië heeft deze week voor het eerst veertig afgewezen asielzoekers overgebracht naar detentiecentra in Albanië, meldt La Repubblica. De migranten, voornamelijk afkomstig uit zogeheten veilige landen als Tunesië, Marokko, Bangladesh en Moldavië, zaten eerder vast in opvangcentra in Italië. Nu verblijven ze onder zware bewaking in Albanese detentie, met als doel uitzetting naar hun land van herkomst.
Het is een opvallende stap: nooit eerder stuurde een EU-lidstaat uitgeprocedeerde asielzoekers naar een land buiten de Unie, waar de migranten zelf ook geen eerdere binding mee hebben.
De veertig migranten werden per Italiaans marineschip naar de haven van Shëngjin in Albanië vervoerd. Daar werden ze, geboeid en onder begeleiding van gewapende agenten, naar een Italiaans detentiecentrum gebracht. Na registratie in Shëngjin volgde een tweede verplaatsing naar een gesloten opvanglocatie in het binnenland, bij het dorp Gjadër.
Beide centra zijn gebouwd en worden beheerd door de Italiaanse autoriteiten. Oorspronkelijk waren ze bedoeld om bootmigranten tijdelijk op te vangen die op zee onderschept waren voordat ze Italië bereikten. Het plan was om hun asielprocedure daar te laten verlopen, buiten Italiaans grondgebied.
Plan strandde eerder
In oktober kwamen de eerste migranten aan in Shëngjin, volgens plan zo’n 3.000 per maand. Maar dat idee strandde snel: een rechtbank in Rome bepaalde al na enkele dagen dat deze migranten alsnog recht hadden om hun asielaanvraag op Italiaanse bodem te doen. Italië moest hen daarop alsnog toelaten.
Om de centra in Albanië toch te kunnen gebruiken, vaardigde de regering van premier Giorgia Meloni in maart een decreet uit. Daarin staat dat de locaties voortaan ook gebruikt mogen worden voor afgewezen asielzoekers die op uitzetting wachten. Met deze nieuwe aanpak hoopt Rome alsnog controle te houden over het migratiebeleid.
Europese ogen gericht op Albanië
De Europese Unie volgt de ontwikkelingen met belangstelling. Verschillende lidstaten onderzoeken momenteel de mogelijkheden voor het opzetten van vergelijkbare opvanglocaties buiten de EU. De centra in Albanië worden door sommige regeringsleiders gezien als een model voor toekomstige migratiebeheersing.
In Italië zelf groeit het politieke debat. Premier Meloni verdedigt de aanpak als “een noodzakelijke stap om illegale migratie te stoppen”, maar oppositiepartijen en ngo’s uiten scherpe kritiek. Volgens hen is het wegstoppen van afgewezen asielzoekers buiten de EU geen oplossing, maar symptoombestrijding.