Israël intensiveert aanvallen op Gaza en voltooit ‘bufferzone’ bij Rafah

Bij een golf van Israëlische aanvallen op onder meer Gaza-Stad en Al-Mawasi in de Gazastrook zijn het afgelopen weekeinde zeker 21 Palestijnen omgekomen, onder wie een aantal kinderen. In de nacht van zaterdag op zondag kwamen twee Israëlische raketten neer op het Al-Ahli Arab Baptist Hospital in Gaza-Stad, waarbij onder meer de spoedeisende hulpafdeling werd verwoest.

Het personeel van het ziekenhuis wist patiënten voor de aanval te evacueren omdat er vlak voordat de raketten insloegen een waarschuwing zou zijn binnengekomen over de aanval. Minstens drie mensen zouden gedurende de gedwongen evacuatie om het leven zijn gekomen, onder wie een 12-jarige jongen.

Naast de afdeling voor spoedeisende hulp werden de plek waar medische zuurstof voor intensive care-patiënten was opgeslagen en de ontvangsthal van het ziekenhuis volledig verwoest. Beelden op sociale media tonen de grote ravage die de aanval heeft aangericht bij het ziekenhuis. Zo zijn er brandende tenten, puin en achtergelaten brancards te zien.

De leiding van Hamas noemt de aanval „gruwelijk” en „een verschrikkelijke misdaad”. Volgens de groepering heeft Israël „opzettelijk 34 ziekenhuizen in Gaza” vernietigd en is sprake van „een schending van alle internationale verdragen en de Verdragen van Genève, die aanvallen op medische instellingen verbieden”. Israël heeft nog niet gereageerd.

Razan al-Nahhas, een spoedarts die werkzaam is in Centraal-Gaza, vertelt aan Al Jazeera dat het Al-Ahli Ziekenhuis het enige nog gedeeltelijk functionerende ziekenhuis in de regio was en dagelijks grote aantallen patiënten opving. Het ziekenhuis had de enige CT-scanner in Noord-Gaza en hielp vaak patiënten na „incidenten met grote aantallen gewonden”. „Vaak zorgen we voor patiënten op de grond in de binnenplaats buiten. Nu, na deze aanval, is het ziekenhuis feitelijk buiten werking gesteld en zijn er echt geen opties meer voor patiënten. Er is nergens een plek voor hen om naartoe te gaan”, zei ze.

Hulpkonvooi

Mensenrechtengroepen beschuldigen Israël er al langer van dat het voorzieningen voor de gezondheidszorg in Gaza tot doelwit maakt. Ziekenhuizen en medisch personeel zijn beschermd onder het internationaal recht. Op 23 maart doodde de Israëlische krijgsmacht vijftien hulpverleners bij een aanval op een hulpkonvooi, en begroef hen met hun voertuigen in een massagraf. Het doden van medisch personeel dat geen bedreiging vormt is een oorlogsmisdaad. De aanval bracht veel internationale verontwaardiging te weeg. Uit videobeelden bleek dat de medewerkers duidelijk herkenbaar waren als humanitaire hulpverleners; iets wat het Israëlische leger lange tijd ontkende.

Volgens hulporganisatie de Palestijnse Rode Halve Maan wordt een Palestijnse hulpverlener die sinds die aanval als vermist was opgegeven, vastgehouden in een Israëlisch detentiecentrum. Dat meldde de aan het Rode Kruis gelieerde hulporganisatie zondag in een bericht op X. Het zou gaan om Assad Al-Nsasrah, een ambulancemedewerker van de hulporganisatie Palestijnse Rode Halve Maan (PRCS).

Het is niet duidelijk waar Nsasrah precies vastzit. Aan persbureau Reuters heeft de Palestijnse hulporganisatie laten weten nog geen contact te hebben kunnen leggen met de hulpverlener. De PRCS vraagt de internationale gemeenschap om druk uit te oefenen op Israël voor de vrijlating van Nsasrah.

Intussen heeft het Israëlische leger het gebied rondom Rafah, een stad in Zuid-Gaza, zaterdag volledig ingenomen, zo heeft de Israëlische minister van Defensie Israel Katz verklaard. Militairen omsingelen de stad, waaruit de meeste bewoners zijn gevlucht.

Daarmee brengt Israël het plan ten uitvoer dat het eerder deze week heeft aangekondigd, om van Rafah een zogeheten ‘bufferzone’ te maken. Het gaat om een gebied tussen Egypte en de Morag-corridor, een door Israël in bezit genomen zone tussen Rafah en het iets noordelijker gelegen Khan Younis. Met de vorming van de bufferzone heeft Israël het grondgebied van de Gazanen met de facto twintig procent doen krimpen.

In aanloop naar de volledige inname van Rafah gaf Israël gedwongen evacuatiebevelen af. Daarbij wijst het land ontheemde Palestijnen op ‘veilige zones’ in Gaza, zoals Al-Mawasi. Ook die veilige zones heeft Israël de afgelopen tijd echter herhaaldelijk gebombardeerd. Het gedwongen verplaatsen van een bevolking vanuit bezet gebied geldt volgens het internationaal recht als een oorlogsmisdaad.

‘Hel op aarde’

Zaterdag benadrukte minister Katz ook dat Israël „binnenkort snel de militaire activiteit zal uitbreiden naar het grootste deel van Gaza”. Sinds Israël half maart het bestand met Hamas heeft verbroken, bombardeert het Gaza voortdurend. Katz stelt dat „de gevechtszones” „ontruimd” moeten worden, maar zegt niet waar de honderdduizenden ontheemde Palestijnen dan heen moeten.

Mirjana Spoljaric, voorzitter van het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC), heeft de situatie in Gaza vrijdag omschreven als „de hel op aarde”, aldus internationale persbureaus. „In veel delen van Gaza hebben mensen geen toegang meer tot water, elektriciteit en voedsel.”

Zes weken lang mochten vrachtwagens met hulpgoederen Gaza in als onderdeel van een inmiddels door Israël verbroken wapenstilstand. Israël blokkeerde op 2 maart de toegang van alle humanitaire hulp tot Gaza. Sindsdien kunnen onder meer voedsel en medische goederen het gebied niet meer in.

„Het is al ongelooflijk moeilijk om medische zorg te bieden in Gaza, maar als er ook nog eens medici en hulpverleners omkomen, wordt het nog ingewikkelder”, zegt Grace Osumo, die de leiding heeft in het veldhospitaal van het Rode Kruis, in een X-bericht.

Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) spreekt haar zorgen uit over de situatie in Gaza. Zo slinken de voorraden antibiotica en bloedzakken. Volgens de WHO functioneren 22 van de 36 ziekenhuizen in Gaza „slechts minimaal”.

Sinds het begin van de oorlog in Gaza in oktober 2023 zijn al meer dan vijftigduizend Palestijnen door Israël gedood. Mensenrechtenorganisatie Amnesty noemt de oorlog „een genocide op Palestijnen”. Een rapport van een commissie van de Verenigde Naties bestempelt het geweld van Israël als „genocidale daden”.